Efektywność Energetyczna

Dobrze funkcjonujący i skuteczny system zarządzania środowiskowego pozwala zidentyfikować wszystkie istotne aspekty środowiskowe. Przeważająca większość organizacji, w których funkcjonują systemy zarządzania środowiskowego zgodne z rozpoznawalnymi i uznanymi standardami odniesienia (np. ISO 14001 czy EMAS), identyfikują energię jako istotny aspekt swojej działalności – istotny aspekt środowiskowy.

Wraz ze wzrostem znaczenia obszaru wykorzystania i zużycia energii w organizacjach, ISO opublikowało grupę norm z serii ISO 50000, które stanowią zestaw dedykowanych wytycznych, których wdrożenie pozwala w sposób systemowy zarządzać aspektem energetycznym oraz pozwala identyfikować wszystkie istotne w tym obszarze dla organizacji zagrożenia i szanse.

Skutecznie wdrożony i utrzymany system zarządzania energią do niedawna stanowił w organizacjach głównie narzędzie to poprawy konkurencyjności poprzez optymalizację kosztów operacyjnych oraz narzędzie do dobrego planowania energetycznego, co stało się szczególnie istotne w ostatnich latach braku stabilności globalnego rynku energii i ogromnej zmienności cen. Ostatnie lata wprowadziły jednak również szereg zmian i nowych obowiązków w obszarze zarządzania energią, które dobry system pozwolił na odpowiednim etapie zidentyfikować i przygotować się do nadchodzących wyzwań, a także zbudować przewagi rynkowe wynikające z wykorzystania pojawiających się szans. Do takich kwestii zaliczyć można np.:

- obszar regulacji i wymagań
  - audyty energetyczne
  - opłata mocowa
  - ujawnienia w zakresie zrównoważonego rozwoju (raportowanie ESG)
- obszar szans i możliwości
  - audyty efektywności energetycznej na potrzeby „białych certyfikatów”
  - system rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych
  - zakup energii z gwarancjami pochodzenia OZE czy na podstawie umów PPA

ESG/CSRD/ESRS

Wraz ze wzrastającym znaczeniem efektywności energetycznej w polityce UE, jako jednego z głównych narzędzi do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych (Greenhouse Gasess – GHG), publikowane są nowe wymagania nakładające na organizacje coraz bardziej ambitne obowiązki. Obecnie wiele organizacji stoi przed wyzwaniem wdrożenia procesów niezbędnych do zapewnienia zgodności z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2023/2772 z dnia 31 lipca 2023 r. uzupełniającym dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE w odniesieniu do standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (tzw. ESRS), które wynikają z dyrektywy o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego (tzw. CSRD).

Standardy ESRS określają efektywność energetyczną jako jedną z dźwigni obniżenia emisji (dźwignię dekarbonizacji) oraz nakładają obowiązki ujawnień wskaźników powiązanych z energią.

Dyrektywa o efektywności energetycznej EED

Kolejnym obszarem nadchodzących wymagań jest opublikowana w 2023r. znowelizowana dyrektywa o efektywności energetycznej (tzw. EED), która wprowadza nowe obowiązki względem organizacji zużywających łącznie co najmniej 10 TJ energii rocznie oraz stawia jeszcze bardziej ambitne wymagania względem organizacji zużywających łącznie co najmniej 85 TJ energii rocznie. Ten akt prawny wprowadza obowiązek wdrożenia, utrzymywania oraz niezależnej certyfikacji systemu zarządzania energią w organizacjach spełniających określone kryteria.
Przepisy krajowe powinny zostać dostosowane do wymagań dyrektywy EED do dnia 11 października 2025r.

System zarządzania energią – zgodnie z normą ISO 50001

Służy ustanowieniu polityki energetycznej i celów energetycznych, a także planów działań i procesów pozwalających na osiągnięcie tych celów. Pojęcie energii w rozumieniu ISO 50001 obejmuje różne rodzaje energii (energia elektryczna, paliwa, para wodna, ciepło, sprężone powietrze i podobne media).

System zarządzania energią Inaczej mówiąc system zarządzania energią (SZE) stanowi część ogólnego systemu zarządzania, która obejmuje strukturę organizacyjną, planowanie, odpowiedzialność oraz zasady postępowania, procedury i środki niezbędne do opracowania, wdrożenia i utrzymania zarządzania nośnikami energii. Zadaniem SZE jest wsparcie prowadzenia firmy w obszarze zarządzania różnymi rodzajami energii. Norma ISO 50001 może być wykorzystywana na potrzeby samooceny lub certyfikacji SZE danej organizacji. Nie ustanawia ona jednak bezwzględnych wymagań w zakresie wyników energetycznych, które to wymagania wykraczałyby poza zobowiązania określone w polityce energetycznej organizacji i poza jej zobowiązanie do zachowania zgodności ze wszelkimi stosownymi wymogami prawnymi i innymi. Oznacza to, że dwie organizacje prowadzące podobną działalność, a zarazem mające różne wyniki energetyczne, mogą mimo to spełniać wymagania tej normy.

Wdrożenie systemu zarządzania energią wg normy PN‑EN ISO 50001:2018 daje różnego rodzaju korzyści. Potwierdzają to przykłady firm, które wdrożyły ISO 50001. Do tych korzyści należą:

poprawa konkurencyjności w rezultacie poprawy wyników energetycznych,
uzyskanie efektów ekonomicznych (m.in. w wyniku zmniejszenia kosztów związanych z zużywaniem i stratami energii),
udoskonalenia organizacji i zarządzania w zakresie gospodarowania różnymi rodzajami energii,
zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych do atmosfery,
przygotowanie przedsiębiorstwa do realizacji wymagań ustawy o efektywności energetycznej, a nawet umożliwienie odejścia od obowiązku cyklicznych audytów energetycznych.

Jak możemy pomóc Twojej organizacji?

Polskie Forum Zarządzania Środowiskowego posiada znaczące doświadczenie w zakresie tematyki systemów zarządzania energią i efektywności energetycznej. Forum brało m.in. udział w wypracowaniu, wspólnie z Ministerstwem Klimatu i Środowiska oraz Urzędem Regulacji Energetyki interpretacji dotyczącej realizacji audytów energetycznych w ramach systemów zarządzania środowiskowego.

Firmy i instytucje współpracujące z Forum Zarządzania Środowiskowego mają dostęp do szeregu korzyści wynikających z takiej współpracy. Więcej informacji znajdziecie państwo w zakładce https://pfzs.org/czlonkostwo/

Zapraszamy do kontaktu.